Fantastisch Real
Belgische moderne kunst van Ensor tot Magritte 

De afgelopen jaren reisden verschillende delen van de moderne kunst collectie de wereld rond. Nog één keer voor de heropening in september 2022 pakken we met deze collectie uit op locatie. We vonden in de Kunsthalle München de gedroomde partner voor dit grootse overzicht van de Belgische moderne kunst. En dromen, dat doen we ook in deze expo. Alle schilderijen, grafiek en sculpturen balanceren op de grenslijn tussen fantasie en realiteit.

Het is een heel eigen kenmerk voor de Belgische kunst om werkelijkheid en verbeelding te verweven. Niets is ooit wat het lijkt. Achter de pretentieloze realiteit van alledag schuilen mysteries die veel kunstenaars willen exploreren. De Brusselse schrijver Edmond Picard bedenkt in 1887 zelfs een term voor de kunst die zijn tijd kenmerkt: het fantastisch reële. De zoektocht naar dat fantastisch reële verbindt kunstenaars van verschillende stijlen.

De expo

Van glorie tot intimiteit

Henri Leys geeft de aftrap. Hij toont vaak hyperrealistische snapshots van gloriemomenten uit de 16de eeuw alsof hij er zelf bij was. Fantastisch echt ten top.

Henry Van de Velde en Theo Van Rysselberghe tonen zich meesters in de combinatie van trends en regionale tradities. Met de pointillistische techniek van Georges Seurat blazen ze o.a. de portretkunst nieuw leven in.

De symbolisten wagen zich nog dieper in de intieme sfeer. België was eind 19de eeuw de vijfde belangrijkste industrienatie, met sociale mistoestanden tot gevolg. Fernand Khnopff en Leon Spilliaert trekken zich liever terug. Ze denken na hoe de ziel kan omgaan met de vreemde buitenwereld waar de vooruitgang het leven bepaalt.

Toneel en kleur

James Ensor zorgt voor een extra omschakeling. Na zijn vroege interieurscènes gaat hij de ware menselijke aard blootleggen. Hoe? Hij vervangt zijn modellen door maskers en skeletten die alle persoonlijke trekjes aan de buitenkant tonen. De wereld als een fantastisch toneel.

Rik Wouters kijkt goed naar Ensor, maar zijn stijl sluit meer aan bij Henri Matisse en co. In alledaagse taferelen en interieurs focust hij op huiselijke harmonie. Vluchtige momenten zijn het wel, opgebouwd uit gebroken vlakken in bijna lichtgevende tinten.

Spiritualiteit en armoede

Vanaf 1898 kiezen kunstenaars Sint-Martens-Latem bij Gent uit als de ultieme plek om zich terug te trekken. In de kunstenaarskolonie kunnen zij hun verlangen naar authenticiteit en spiritualiteit volledig botvieren. De eerste generatie kijkt voor de uitbeelding van religieuze thema’s wel eens naar Vlaamse Primitieven als Van Eyck en Memling. Lang duurt dat niet. Gustave De Smet, Frits Van den Berghe en Constant Permeke gaan voluit voor vereenvoudigde vormen, de gewone mens en donkere kleuren. Het expressionisme is geboren.

Zoals de Latemse expressionisten het sociale aspect niet wegmoffelen, zo toont ook Contantin Meunier zich aan de zijde van de armen. Behalve boeren ook mijnwerkers en havenarbeiders.

Toekomst en surrealisme

Ook de abstracte kunstenaars uit de tijd van WOI streven sociale doelen na met hun kunst. Al kijken ze eerder naar de toekomst. Hoe kan je leven in de vernieuwde maatschappij? Jules Schmalzigaug kijkt daarvoor naar het Italiaanse futurisme, Marthe Donas houdt eerder van het Franse kubisme.

Fantastisch Real sluit af met het surrealisme van Paul Joostens, Paul Delvaux en René Magritte. Zij tasten opnieuw de grens af tussen de zichtbare en onzichtbare wereld, vol dromen en fantasieën. Daarvoor experimenteren ze met  technieken zoals collage. In de surrealiteit zijn alle grenzen afgebroken.

Praktische info

Kunsthalle der Hypo-Kulturstiftung

Theatinerstraße 8 | 80333 München

T +49 (0)89 / 22 44 12 | kontakt@kunsthalle-muc.de

www.kunsthalle-muc.de

Openingsuren

Dagelijks: 10.00u – 20.00u

20.10.2021, 17.11.2021, 19.1.2022 en 16.2.2022: 10.00u – 22.00u

24.12.2021: gesloten ­

31.12.2021: 10.00u – 17.00u

1.3.2022: 10.00u – 18.00u